İdrar yolu enfeksiyonu nedir?
İdrar yolu enfeksiyonu idrar yollarının çeşitli mikroorganizmalar ile enfekte olması halidir.
İdrar yolu enfeksiyonu genellikle kimlerde görülür?
İdrar yolu enfeksiyonu kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür. Ayrıca yaşlılarda idrar yollarının normal yapısal bütünlüğünün bozulması idrar yolu enfeksiyonu için bir risk faktörüdür. Bunun dışında tıbbi nedenlerle idrar yollarında idrar sondası bulunanlarda da enfeksiyon daha fazla görülebilir.
İdrar yolu enfeksiyonu belirtileri nelerdir?
İdrar yaparken yanma ve sık idrara çıkma idrar yolları enfeksiyonunda en sık görülen belirtilerdendir. Bazen ateş ve kanlı idrar belirtileri de ortaya çıkabilir. İdrar yolu enfeksiyonu kimi zaman böbrek enfeksiyonuna neden olabilir. Daha ciddi bir tablo olan bu durum “piyelonefrit” olarak adlandırılır. Bu hastalarda, hafif veya şiddetli bel ve yan ağrısı da görülebilir.
İdrar yolu enfeksiyonu nedenleri nelerdir?
Özellikle yanlış tuvalet temizliği, sık sık umum tuvaletlerin kullanılması, çok eşlilik, ilişki öncesi yıkanmamak, bayanlarda dikkatsiz mastürbasyon, hijyenik olmayan havuzlar, idrar yolu enfeksiyonuna neden olabilir. İdrar yollarına yapılan müdahaleler de (operasyon, sonda takılması) başka bir enfeksiyon nedenidir. Ayrıca kötü hijyen alışkanlıkları ve enfekte cinsel partner de enfeksiyonlara yol açabilir.
Bu nedenlerin dışında diyabet, bağışıklık sistemi yetersizliği (kanser hastaları) gibi hastalıklarda belirli bir bulaş olmadan da idrar yolu enfeksiyonu oluşabilir.
İdrar yolu enfeksiyonu tanısı nasıl konur?
Öncelikle klinik belirtiler yanında laboratuvar testlerin desteği ile tanı konur.
İdrar yolu enfeksiyonun klinik belirtileri şunladır:
- İdrarda yanma,
- Sık idrara çıkma,
- Bazen kötü kokulu ve bulanık idrar yapma,
- Kanlı idrar,
- Yüksek ateş,
- Bel ve kasık ağrısı.
Bu şikâyetler ortaya çıktığında hekime başvurulmalıdır. Çoğu zaman basit bir idrar tetkiki ve idrar kültürü ile tanı konulur. Hastanın durumuna göre hekim, bazen kan tetkiki ve ultrasonografi de isteyebilir.
İdrar yolu enfeksiyonu nasıl tedavi edilir?
İdrar yolu enfeksiyonunun standart tedavisi, hekim tarafından uygun görünen bir antibiyotik tedavisidir. Çoğu zaman ayaktan antibiyotik tedavisi yeterli olmaktadır. Ancak enfeksiyonu ciddi olan veya genel durumu bozuk olan yaşlı ya da bağışıklık sistemi zayıf hastalarda hastaneye yatış gerekebilir. Sık tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu olan hastalarda bu durumun araştırılması gerekebilir. Sık enfeksiyona neden olabilecek yapısal idrar yolu bozukluklarının varlığında bazen cerrahi müdahalede gerebilir.
İdrar yolu enfeksiyonundan korunmak için nelere dikkat edilmeli?
Öncelikle hijyeninden emin olunmayan havuz ve lavabo gibi alanları kullanmamak yararlı olacaktır. Ayrıca sık idrar yolu enfeksiyonu geçiren hastaların, havuza girdikten sonra veya cinsel ilişki sonrası idrar yapması önerilebilir. Bunun yanında özellikle kadın hastaların temizlik amacıyla genital bölgelerini sabun, duş jeli gibi kimyasal ürünlerle fazla miktarda travmatize ederek yıkamaları tavsiye edilmez. Bu işlem mevcut yararlı bakteriyel floranın bozulmasına neden olarak enfeksiyon riskini artırabilir.