Erkekteki kanserlerin % 2’sini oluştururlar. Bir erkeğin tüm yaşamı boyunca testis kanserine yakalanma oranı “binde 2″dir. En sık olarak 15 ile 35 yaşları arasındaki genç erkeklerde rastlanır. Daha az olarak da 50-60 yaşları arasında ve çocukluk çağında görülür. En sık bilinen nedeni, yumurtalığın torbadaki normal yerine inmemesidir. Bu hastalarda normale göre 25 misli kanser riski vardır. Bu yüzden, testisleri normal yerinde olmayan çocukların yumurtalıklarının 1 yaşından itibaren ilk fırsatta indirilmesi gerekir. Kanser olan hastaların yarısında inmemiş testis öyküsü bulunur. Sağ testiste biraz daha fazla görülür.
Heri iki testiste birden oluşma olasılığı % 2-3 kadardır. Ayrıca, testisteki çeşitli enfeksiyonlar ve iltihaplar ile travmanın kanser gelişimini tetikleyebileceği düşünülmektedir. Gebelikte, özellikle kadınlık hormonu içeren bazı ilaçların kullanımı da riski arttırır. Irkların etkisi de görülmektedir.
Örneğin İskandinavya’da yüksek, Afrika ve Asya’da düşük oranda görülür. Yumurtalıkta büyüme veya sertlik, torbada şişlik, aşağı çekilme ve ağırlık hissi, bazen künt ve uzun süreli ağrı en çok görülen belirtilerdir.
Testis kanseri olan hastalar, bu belirtilerin başlamasından ancak ortalama 2 ay sonra üroloji uzmanına başvururlar. Tanı doktorun elle muayenesi yanında ultrason ve bazı kan tetkikleri ile konur. Tümör belirteçleri denilen AFP ve beta-hCG testleri ile beraber LDH, PLAP ve gama-GT tetkikleri yapılır. Şüpheli durumlarda yumurtalık hızla ve tamamen alınmalıdır. Diğer organların tersine, testiste biyopsi tercih edilmez. Yumurtalığın bir an önce alınması, hem tanı için hem de tedavinin en önemli basamağı olarak gereklidir.
Testis kanseri, insan vücudundaki kanserlerin arasında tedaviye en iyi cevap verenlerdendir. Her zaman olduğu gibi, özellikle erken devrede saptanan tümörlerin tedavisi çok başarılıdır. Ancak hastalar ortalama 3 ay gecikmeyle başvurur ve ilk başvuru sırasında hastaların üçte ikisinde metastaz oluşmuştur. En çok akciğer ve lenf düğümlerine, bazen karaciğer ve kemiklere atlama görülür. Bazı tip tümörler daha saldırgan seyrederler. Ameliyatla yumurtalığın alınması tedavinin ana unsurudur. Gerek hücrelerin ilaç veya ışın tedavisine iyi cevap vermeleri, gerekse genç erkek vücudunun ağır tedavilere iyi dayanması sonucu, ilerlemiş kanserde bile yüksek tedavi şansı vermektedir. Eskiden % 50 olan ölüm oranı, günümüzde % 10’a düşmüştür. Hastalığın en kritik zamanı ilk 3 yıldır.